Myślę, że każdy, kto mieszka w Wielkopolsce, hasło Ławica kojarzy automatycznie z lotniskiem. I choć port lotniczy jest na pewno ważną częścią osiedla, postaram się pokazać Wam dziś, że nie jedyną.
Folwark Edwardowo
Na będącym częścią Ławicy Edwardowie znajduje się zabytkowy folwark o tej samej nazwie. Kompleks pochodzi z XIX wieku i jest jednym z najlepiej zachowanych tego typu zespołów zabudowań w mieście. W skład folwarku wchodził dwór z parkiem, stajnia, obora i magazyny, a także znajdująca się po drugiej stronie ulicy kolonia mieszkaniowa robotników folwarcznych. Przy wjeździe widnieje informacja, że jest to teren prywatny i obowiązuje zakaz wstępu, więc nie zapuszczaliśmy się wgłąb. Zwłaszcza, że był to dzień meczu Lecha Poznań i cała Bukowska obstawiona była przez policję – jeden z radiowozów stał przy samej bramie folwarku. 😉
A brama ta ma ciekawą historię. Ze względu na modernizację ul. Bukowskiej związanej z odbywającym się w Polsce Euro 2012 i rozbudową lotniska Ławica, brama znalazłaby się w osi pasa rozdzielającego jezdnie. Postanowiono więc ją przesunąć! Ważącą 60 ton bramę za pomocą specjalnych dźwigów przemieszczono w 2010 roku o 40 metrów na północ. W ramach kompromisu między ochroną zabytków a kosztami, rozebrano jednak wówczas zabytkowy mur i stajnię.
Lotnisko Ławica
Podczas naszej wycieczki nie zahaczyliśmy o samo lotnisko, ale nie można o nim nie wspomnieć. Jest jednym z najstarszych w Polsce. Jego historia sięga 1913 roku, gdy zaczęło funkcjonować jako lotnisko wojskowe w podpoznańskiej wówczas wsi Ławica. Władze niemieckie na otwarcie obiektu zaprosiły cesarza Wilhelma II. W roku 1921 rozpoczęły się regularne krajowe przewozy lotnicze wykonywane przez pierwsze polskie przedsiębiorstwo transportu lotniczego „Aero-Targ”. W roku 2020 Ławica obsłużyła blisko 670 tysięcy pasażerów.
Przed starym terminalem stoi pomnik Zdobywców Lotniska Ławica. Upamiętnia on powstańców wielkopolskich, którzy w styczniu 1919 odbili lotnisko i zdobyli kilkaset samolotów, będących następnie podstawą budowy polskiego lotnictwa wojskowego. Pomnik został odsłonięty w 65. rocznicę bitwy o Ławicę. Co roku 6 stycznia w jego pobliżu odbywa się festyn z pokazami wojskowymi i innymi atrakcjami. Obok pomnika posadzono także dęby pamięci.
Jako ciekawostkę dodam, że na terenie dzisiejszego lotniska, w okolicy ul. Wichrowej, w XIX wieku funkcjonował cmentarz ewangelicki. Do dzisiejszych czasów nie zachowały się po nim żadne ślady, został całkowicie zlikwidowany prawdopodobnie w latach 70-tych podczas przebudowy lotniska.
Tor Poznań
Ławica ma nie lada gratkę dla fanów motoryzacji – Tor Poznań. Jego uroczyste otwarcie nastąpiło 1-go grudnia 1977 roku. Wybudowano go na starych pasach startowych lotniska. Od 1982 roku znajduje się pod opieką Automobilklubu Wielkopolskiego. Kompleks składa się z trzech torów wyścigowych: samochodowo-motocyklowego o długości 4083 m i szerokości 12 m, kartingowego o długości 1480 m i szerokości 12 m oraz rallycrossowego. Na torze odbywają się zawody, ale można także skorzystać z kursów bezpiecznej jazdy. W 2015 roku powstała wirtualna wersja Toru Poznań do gry Assetto Corsa.
King Cross Marcelin
Przenosząc się do kolejnej części Ławicy, na Marcelin, na pewno zauważycie centrum handlowe King Cross Marcelin. Gdy powstawało w 2005 roku, było największym w Poznaniu, do dziś jest ważnym miejscem na handlowej mapie tej części miasta. Fotka zrobiona przejazdem. 😉
Fort VIIa
Fort pośredni VIIa (Strotha, Zygmunta Zielińskiego) powitał nas niestety zakmniętą na cztery spusty bramą. Powstał mniej więcej w latach 1887–1890. Był modernizowany aż do wybuchu I wojny światowej, we wrześniu 1939 roku rozbudowano go o dwa schrony obserwacyjno-bojowe oraz dwie stalowo-betonowe kopuły obserwacyjne. Po wojnie był użytkowany przez wojska lotnicze, a następnie sprzedany prywatnej firmie. Z informacji, które znalazłam, wynika, że deweloper chciałby zbudować na tym terenie 12 bloków mieszkalnych, a sam fort przekształcić w kulturalno-towarzyskie centrum dzielnicy, póki co jednak nie uzyskał na to zgód.
Lasek Marceliński
Wycieczkę po Ławicy zakończyliśmy przejściem ścieżki przyrodniczo-leśnej w Lasku Marcelińskim. Jest to 230-hektarowy teren zielony, powstały na porolniczych gruntach w latach 40. i 50. XX wieku. Do Waszej dyspozycji są tu liczne ścieżki spacerowe, rowerowe oraz konne, a także place zabaw dla dzieci. Na ścieżce edukacyjnej znajdziecie informacje dotyczące podstawowych zagadnień ekologii i gospodarki leśnej, a także przybliżające florę i faunę leśną. Jeśli szukacie ciszy i spokoju, nie polecam spaceru w dniach, gdy na pobliskim stadionie rozgrywany jest mecz Lecha. 😉
Informacje praktyczne
Folwark Edwardowo – ul. Bukowska 248
Port Lotniczy Poznań-Ławica im. Henryka Wieniawskiego – ul. Bukowska 285
Grupy zorganizowane w wieku 5 do 16 lat mogą zwiedzać lotnisko – więcej informacji tutaj.
Tor Poznań – ul. Wyścigowa 3, Przeźmierowo (adres jest przeźmierowski, ale praktycznie cały teren toru znajduje się na poznańskiej Ławicy)
Pomnik Zdobywców Lotniska Ławica – przy lotnisku, na wysokości skrzyżowania ul. Bukowskiej z ul. Kopciuszka (jest oznaczony na mapach Google)
King Cross Marcelin – ul. Bukowska 156
Fort VIIa – u zbiegu ulic Marcelińskiej i Wałbrzyskiej
Lasek Marceliński – my wchodziliśmy od strony ul. Strzegomskiej, można skorzystać z parkingu przy ul. Sztaudyngera 12
Moje rejony! Z fortu VII mieliście do nas 5 minut by wpaść na kawę:)