Na dzisiejszą wycieczkę zapraszam Was na Osiedle Warszawskie w Kole. Jest to największe kolskie osiedle, obejmujące prawie pół miasta. Tu, na ulicy Sienkiewicza, spędziłam pierwsze 13 lat mojego życia. Również cała moja edukacja dokonywała się w tym rejonie. 🙂
Szkoły
Skoro już mowa o edukacji, na Osiedlu Warszawskim znajdują się trzy z pięciu szkół podstawowych w Kole oraz wszystkie szkoły średnie: Liceum Ogólnokształcące, Liceum Ekonomiczne, Liceum Sztuk Plastycznych oraz Zespół Szkół Technicznych . Ja uczęszczałam do Szkoły Podstawowej nr 3 im. Marii Konopnickiej, później zaś do ogólniaka. W tzw. “Zetce” moja mama przepracowała 30 lat, najpierw jako nauczyciel języka rosyjskiego, potem jako pedagog szkolny.
Kościoły i cmentarz
Na opisywanym osiedlu stoją dwa kościoły. Pierwszy to rzymskokatolicka parafia Matki Bożej Częstochowskiej. Jego budowa zakończyła się w 1982 r. , a ulokowany został w miejscu przydrożnej kapliczki na skrzyżowaniu ulic Blizna i Miodowa.
Drugi, zabytkowy, to ewangelicko-augsburski kościół Opatrzności Bożej, będący filią konińskiej parafii protestanckiej. Wybudowano go w 1883 roku ze względu na rosnącą liczbę kolskich ewangelików. Wcześniej msze odprawiano między innymi w ratuszu i w kaplicy. W kościele odbywają się nabożeństwa w drugą i czwartą niedzielę miesiąca.
W latach 1902-1904 obok kościoła postawiono pastorówkę, w której przez wiele lat była biblioteka miejska. Obecnie budynek stoi pusty i niszczeje.
Przy ulicy Poległych mieści się cmentarz wojenny. Są tu pochowani polscy lotnicy, którzy zginęli w nalotach na Koło we wrześniu 39 r., jak również wielu żołnierzy Armii Radzieckiej, biorących udział w wyzwalaniu miasta w dniach 19-21.01.1945 r.
Dworzec kolejowy
Kolski dworzec jest zabytkiem i był świadkiem tragicznych wydarzeń. Już drugiego września 1939 r. został zbombardowany wraz ze stojącym na bocznicy pociągiem przewożącym ludność ewakuowaną z Krotoszyna i Jarocina, zginęło około 250 osób. Są pochowani w zbiorowej mogile na cmentarzu przy ulicy Poniatowskiego.
Fabryka fajansu
Przechodząc koło tego budynku, trudno dziś domyśleć się, że jest on zabytkiem i że był ważnym punktem na mapie miasta. Tu bowiem w 1842 Józef Freudenreich otworzył fabrykę porcelany, półporcelany i fajansu. Działała ona aż do XXI wieku! 1948 r. zakład został upaństwiowiony, a w 1974 r. połączony z Zakładami Ceramiki Stołowej we Włocławku. Tuż obok stoi dawna willa Freudenreichów, również wpisana do rejestru zabytków, dziś już w rękach prywatnych.
Rekreacja
Na Osiedlu Warszawskim można pospacerować w parku 600-lecia Miasta Koła i zażyć ruchu na Stadionie Miejskim, na którym znajdziemy boisko piłkarskie, bieżnię lekkoatletyczną i korty tenisowe. Nie mogliśmy tam wejść, gdyż obiekty sportowe są teraz podczas pandemii zamknięte. Można natomiast odbyć wirtualny spacer pod tym linkiem.
Od kilku lat na ul. Kolejowej czynna jest pływalnia.
Ulica Toruńska
Na uwagę zasługuje na pewno ulica Toruńska, która jest najdłuższą ulicą w Kole i liczy ponad 4 kilometry. Na początku, od skrzyżowania z ul. 3-go Maja ma charakter handlowo- usługowy. Na jej drugim końcu natomiast znajduje się kolskie centrum przemysłowe. Swoje siedziby mają tu m.in. Zakłady Mięsne Sokołów, Saint Gobain Abrasives- producent materiałów ściernych czy fabryka materacy M&K Foam. No i oczywiście wytwarza się tu słynne na cały kraj sedesy! 😉
Ciekawostki
Przed budynkiem Starostwa Powiatowego stoi pomnik k-dronu, jedenastościennej bryły geometrycznej, wynalezionej przez pochodzącego z powiatu kolskiego Janusza Kapustę.
Ze wsi Nagórna (obecnie ulica w Kole) pochodził Seweryn Kłosowski, podejrzewany o bycie Kubą Rozpruwaczem. W Stanach Zjednoczonych został skazany na śmierć za zabójstwo i powieszony.
Informacje praktyczne
Kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej – ul. Blizna 40
Kościół Opatrzności Bożej – ul. Sienkiewicza 3
Dworzec PKP – skrzyżowanie ulic Kolejowa i Opałki
Dawna fabryka fajansu – ul. Zielona 5
Willa – ul. Sienkiewicza 7
Stadion – ul. Sportowa 12, tuż przy parku
Pływalnia – ul. Kolejowa 7
Pomnik k-dronu – ul. Sienkiewicza 21
Mieszkam tu prawie 40 lat i pierwsze słyszę o osiedlu warszawskim , tak samo Pan od fajansu to Czesław nie Józef
Rzeczywiście potocznie nie używa się tej nazwy, mówi się raczej o osiedlach Sienkiewicza, Kolejowa itd., natomiast jest to formalna nazwa osiedla, którego granice wyznaczają ulica Sienkiewicza i rzeka Warta (południową) oraz granice administracyjne miasta (północną i zachodnią).
Co do Freudenreichów – założycielem fabryki był Józef, Czesław to jego wnuk, który objął biznes po swoim ojcu.
Nie mówi się o osiedlach jak już tylko o ulicach. Rodowici Kolanie nigdy nie mówili osiedle o jakiejś ulicy.